Het bericht dat de kerken in Nederland leeg lopen kan nauwelijks nieuws meer heten, toch brengt Trouw dat bericht deze week weer eens.
Bijzonder is dan dat bij ons in de buurt twee nieuwe kerken verrijzen, op een afstand van ongeveer een kilometer van elkaar. Er wordt neem ik aan niet voor leegstand gebouwd.
De eerste nieuwbouw, aan de Alendorperweg, behoort aan een kleine Vrijgemaakt Gereformeerde gemeente en vervangt het oude kerkje dat inmiddels tot een woonhuis wordt verbouwd. Ik fietste daar wel eens langs als de kerkgangers buiten stonden. Je kunt op hun website zien dat ze razend enthousiast zijn over hun nieuwe onderkomen.
De tweede nieuwbouw, aan de rand van het Amaliapark is een Gereformeerde kerk, die van de Catharijnekade in hartje Utrecht komt.
Uit ervaring weet ik dat voor een kind de gang naar een kerk heel spannend kan zijn, zeker rond de Kerst, met alle sfeer en drukte, en alle verlichting. De lichtjestocht in De Meern, met zingende groepjes op het binnenterrein van Castellum Hoge Woerd en een levende kerststal in de kinderboerderij brengt dat gevoel weer terug.
De kerk uit mijn dromen heb ik een paar jaar geleden in Rijswijk teruggevonden. Ik was vier of vijf, en het is één van mijn vroegste herinneringen, van een wit kerkje in de sneeuw. We waren gehaast. Misschien waren er woorden gevallen, maar er vielen thuis eigenlijk nooit woorden. Wellicht was het een spannende tijd, waarin mijn ouders het allebei moeilijk hadden. Iets moet grote indruk op me hebben gemaakt. M’n jongste broertje was er net, denk ik. Het was ook niet onze vaste kerk, waar we ’s zondags meestal heen gingen. Het was een eenmalig bezoek aan een onbekend kerkje, vlakbij het magische Julialaantje, een oud weggetje waar grote landhuizen aan lagen, die de fantasie prikkelden, en waaraan het hertenkamp lag. De vroege herinnering heeft er een droombeeld van gemaakt. Ik heb het nog aan m’n vader gevraagd, maar die stond er niets van bij en zei: “Ma, die had het vast geweten”. Nu ik het kerkje terug heb gevonden, blijkt het destijds ook nieuw te zijn geweest.
Op zoek naar mijn kerstgevoel kwam ik niet alleen de herinneringen uit m’n kindertijd tegen, en ook niet zozeer het oude sentiment dat het altijd Kerst zou moeten zijn, in sfeer, intenties en beleving (altijd vrede etc), maar ook het idee dat ik een paar jaar geleden had en dat ik eigenlijk al weer een beetje kwijt was: Namelijk dat Kerst volledig verkeerd in het jaar valt. Wie kón dat zo plannen? Zeker uit het plan- en budgetprogramma van *PIEP*.
Er is wel wat te zeggen voor een feest van licht in de donkerste tijd van het jaar, dan valt het licht het meest op, maar toch. En ik snap ook wel de logica achter het plan om heidense feestdagen in de christelijke kalender te integreren, zodat de overgang naar de nieuwe religie niet te groot is. Maar dat is een oud argument.
Kerst valt net in een tijd dat mensen vlak voor 1 januari een hoop werk af moeten hebben, in verband met veranderingen in het nieuwe jaar, en zorgt daarmee voor extra werkdruk bovenop de stress om het Kerstfeest goed te regelen voor familie etc. Verder gaat het er bij Kerst om een geboorte te vieren, nieuw leven dus, en alleen daarom al is het voorjaar een veel betere tijd voor Kerst. Ik denk aan half februari, maar misschien is half maart nog beter. De lente begint; alle groen loopt uit; in de natuur is nieuw leven in aantocht. Nú is het nog een lange, koude, donkere tijd van eind december naar het begin van de lente. Na het feest van licht volgt dan een periode van duister; eigenlijk kan dat niet. Half februari is er ook meer kans op sneeuw, aan de andere kant breekt half maart ook weer de zon voelbaar door. Ik zou dolgraag een keer barbecueën met Kerst in plaats van die eeuwige kalkoen, zonder daarvoor naar het zuidelijk halfrond te moeten reizen.
Pasen, Hemelvaart en Pinksteren verhuizen dan natuurlijk naar het najaar. Bijkomend voordeel: de periode waarin de kerken het nieuwe testament behandelen wordt veel langer, van drie naar zes maanden. Dan hebben ze daar meer tijd voor verdieping. En er zit meer ruimte tussen Sinterklaas en Kerst: minder cadeaustress! In de sectoren waarin ik gewerkt heb is het najaar ook een veel betere tijd voor feestdagen. Nu vallen er al zoveel in het voorjaar, voor de aangiftedatums.
Dan is dit toch ook mooi meegenomen: er kunnen allemaal oude liederen op de schop en er is plenty ruimte voor nieuwe liederen over Kerst.
Het lijkt me een win-win situatie.
Ik denk nog na over de juiste datum voor Oud en Nieuw, maar het lijkt me dat dat nog wel even zo kan blijven.